Stanowisko ZPC w sprawie upraw roślin genetycznie zmodyfikowanych

Zagadnienie prowadzenia upraw roślin genetycznie zmodyfikowanych reguluje w Polsce Ustawa z dnia 22 czerwca 2001 r. o mikroorganizmach i organizmach genetycznie zmodyfikowanych (t.j. Dz.U. 2019 poz. 706). Powyższa ustawa, w brzmieniu nadanym jej nowelizacją z dnia 22 marca 2018 r., prowadzi do faktycznego braku możliwości prowadzenia w Polsce upraw GMO na skalę przemysłową. Zapewnienie zgodności z ustawą o GMO jest realizowane w branży cukrowniczej w ramach niżej opisanego systemu.

Zgodnie z postanowieniami Ogólnopolskiego Porozumienia Branżowego, zawartego w dniu 19 kwietnia 2017 roku pomiędzy Związkiem Producentów Cukru w Polsce reprezentującym wszystkich producentów cukru w kraju a Krajowym Związkiem Plantatorów Buraka Cukrowego, plantator jest zobowiązany stosować do wysiewu wyłącznie materiał siewny dostarczony przez producenta cukru lub przez wskazaną przez producenta osobę trzecią (§4 pkt. 1 Ogólnopolskiego Porozumienia Branżowego).

Dla wszystkich odmian nasion buraka cukrowego, które dostarczane są do plantatorów producenci cukru posiadają wyniki badań z akredytowanych laboratoriów potwierdzające, że nie są to organizmy genetycznie modyfikowane. Ponadto dystrybucja nasion buraka cukrowego do plantatorów jest przez producentów nadzorowana. Ilość materiału siewnego jest zgodna z areałem upraw buraka cukrowego u plantatorów i nie ma możliwości wprowadzania przez plantatorów nieznanych odmian buraka cukrowego.

Proces odbioru korzeni buraka cukrowego od plantatorów, jak również proces przerobu surowca w cukrowniach wyklucza zidentyfikowanie poszczególnych partii buraków po rozładowaniu transportów na placach surowcowych cukrowni oraz pobraniu buraków do przerobu. Nie jest zatem możliwe wskazanie odmiany oraz partii materiału siewnego, z którego wyhodowane zostały buraki użyte do wyprodukowania określonej partii cukru. Tak więc zalecenie, że w atestach jakościowych należy umieszczać informację o numerze partii materiału siewnego buraka cukrowego i nazwach odmian buraka cukrowego, z którego pochodzi cukier, nie jest możliwe do spełnienia w inny sposób, jak tylko poprzez zamieszczenie na ateście kompletnej listy odmian i partii produkcyjnych materiału siewnego, z którego wyhodowano wszystkie buraki użyte do produkcji cukru w całej kampanii cukrowniczej. To z kolei prowadziłoby do nieuzasadnionego, nieakceptowalnego przez rynek, angażującego nieproporcjonalne zasoby wytwarzania atestów zawierających kilkunastostronicową listę danych, z których żaden uczestnik rynku nie jest w stanie praktycznie skorzystać.