Związek Producentów Cukru w Polsce powstał w 1999 roku jako organizacja pracodawców i skupiał w swych szeregach członkowskich pojedyncze cukrownie. Proces restrukturyzacji właścicielskiej, jaki miał miejsce w branży cukrowniczej w Polsce w ostatnich latach, uzasadnił potrzebę reorganizacji reprezentacji tej branży na zewnątrz, doprowadzając do likwidacji Cukrowniczej Izby Gospodarczej i przejęcia jej funkcji przez Związek. Jest on od lipca 2003 roku jedyną organizacją mającą legitymację do reprezentowania i artykułowania wspólnych interesów producentów cukru w Polsce wobec: organów władzy krajowej i samorządowej oraz organizacji międzynarodowych i zagranicznych.
Członkami Związku są spółki polskiego prawa handlowego, reprezentujące interesy producentów cukru operujących w Polsce, do których zaliczamy (wg wielkości udziału w rynku): Krajową Grupę Spożywczą S.A., Pfeifer & Langen Polska S.A., Suedzucker Polska S.A. i Nordzucker Polska S.A. Mając na uwadze dość specyficzną strukturę właścicielską, jaka cechuje branżę producentów cukru w Polsce w porównaniu z innymi krajami Unii Europejskiej (udział trzech koncernów zagranicznych), Związek Producentów Cukru w Polsce funkcjonuje jako organizacja równych podmiotów, mających w ramach Związku takie same prawa i obowiązki, gdzie wszelkie działania statutowe Związku, zarówno te wewnętrzne, jak i skierowane na zewnątrz, podejmowane są w formule pełnego consensusu. Pozwala to na zachowanie wyżej wymienionej reprezentatywności Związku, wzmacniając znakomicie jego legitymacją do występowania w imieniu wszystkich producentów cukru w Polsce, dając jego partnerom poczucie pewności, że podejmowane z nim wspólne działania, czy też zajmowane przezeń stanowiska, nie będą negowane przez poszczególnych jego członków.
Główne cele i zadania, których realizację stawia przed sobą Związek Producentów Cukru w Polsce, zaprezentowane są w jego Statucie. Ogólnie można powiedzieć, że Związek ma na celu ochronę praw i reprezentowanie interesów swoich członków w zakresie ich działalności gospodarczej wobec organów państwowych, organizacji krajowych i zagranicznych. Związek wpływa na kształtowanie polityki społecznej i ustawodawstwa dotyczącego interesów producentów cukru oraz opiniuje akty prawne dotyczące stosunków pracy oraz polityki gospodarczej. Działa także na rzecz rozwoju i ochrony przemysłu cukrowniczego.
Tam, gdzie prawodawstwo polskie znajduje się chociażby na styku spraw związanych z produkcją cukru w Polsce, Związek stara się brać czynny udział w pracach nad jego przygotowaniem czy też zmianami. Jest uczestnikiem rządowych zespołów konsultacyjno-doradczych, a także bierze udział w posiedzeniach odpowiednich komisji sejmowych.
W 2004 roku Związek został przyjęty w poczet członków Europejskiego Związku Producentów Cukru - CEFS. Członkostwo w tej europejskiej organizacji, mającej swą siedzibę w Brukseli i skupiającej wszystkich producentów cukru w Unii Europejskiej, daje Związkowi możliwość zaprezentowania na jej forum wspólnych dla wszystkich producentów cukru w Polsce problemów, wyartykułowania wspólnych racji i aktywnego uczestnictwa w procesie podejmowania decyzji dotyczących produkcji cukru w całej Unii Europejskiej.