Stanowisko ZPC w sprawie stosowania ŚOR

Związek Producentów Cukru w Polsce z uwagą śledzi rozwój prac nad nowym proponowanym rozporządzeniem w sprawie zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin. Jako organizacja reprezentująca wszystkich producentów cukru w kraju, zwracamy uwagę na następujące kwestie:

1/ Ocena rzeczywistego wpływu

Proponowany cel zmniejszenia stosowania środków ochrony roślin o 50% do roku 2030 powinien zostać poddany dokładnej ocenie. Linia bazowa dla celu redukcji zaproponowana w latach 2015-2017 powinna być bardziej elastyczna i umożliwiać państwom członkowskim uwzględnienie wcześniejszej linii bazowej jeżeli ustanowiły one programy redukcji stosowania środków ochrony roślin przed tym okresem. Ponadto proponowany procent redukcji w ogóle nie uwzględnia podstawowych poziomów zużycia środków ochrony roślin w poszczególnych państwach członkowskich. W konsekwencji, państwa które obecnie mają niższy poziom stosowania pestycydów, po zastosowaniu 50% redukcji mogą mieć problem w postaci niezrównoważonej produkcji roślinnej czy zmniejszonej konkurencyjności. W ocenie skutków obecnej dyrektywy niedostatecznie oceniono wpływ celów redukcji. Ponadto w propozycji zmiany dyrektywy należy wprowadzić rozróżnienie rodzajów upraw, tak aby właściwie oddać rolniczą rzeczywistość. Wzywamy Komisję Europejską do przeprowadzenia kompleksowych ocen wpływu na produkcję, koszty, redukcję emisji gazów cieplarnianych, ceny, handel oraz niezbędne inwestycje, aby przyjąć zasady, które nie doprowadzą do impasu w ochronie upraw.

2/ Zintegrowana ochrona przed szkodnikami (IPM)

Zaproponowane przepisy dotyczące poszczególnych upraw powinny być mniej sztywne. Przewidywany mechanizm podwójnej warunkowości powinien zostać usunięty ponieważ w praktyce byłby nieskuteczny. Komisja powinna stosować obecną definicję zintegrowanych programów ochrony przed szkodnikami (art. 6.3 rozporządzenia SUD). Ponadto zintegrowane programy ochrony przed szkodnikami należy uznać za kluczowe narzędzie zarządzania, które powinno być ulepszane. Zasady IPM muszą opierać się na realistycznej ocenie w całej Unii Europejskiej z uwzględnieniem różnorodności rolnictwa. Zasady IPM powinny także zapewnić wystarczające wsparcie dla nowych technik genomowych (NGT), ponieważ mogą się one przyczynić do osiągnięcia celów redukcji stosowania środków ochrony roślin.

3/ Rozsądne i skuteczne alternatywy

W Unii Europejskiej środki ochrony roślin usuwa się z obrotu szybciej niż wprowadzane są nowe rozwiązania. Aby uniknąć tego problemu, proponowana zmiana dyrektywy oraz jej cele powinny być analizowane dopiero po udostępnieniu skutecznych alternatyw oraz innowacyjnych narzędzi. Wszelkie proponowane alternatywy dla chemicznych środków ochrony roślin powinny być przystępne cenowo, skuteczne, bezpieczne i zrównoważone. Ułatwienie zatwierdzania środków ochrony roślin zawierających biologicznie aktywne substancje nie jest wystarczające, jak dotąd w przypadku wielu upraw takie rozwiązania nie okazały się skuteczne.

4/ Reguła wzajemności

Zmniejszająca się dostępność środków ochrony roślin doprowadzi do wzrostu importu i osłabienia konkurencyjności UE. Może mieć to wpływ na zdrowie i środowisko w krajach trzecich. Aby tego uniknąć należy zapewnić wzajemność norm produkcyjnych na przykład poprzez klauzule lustrzane. Unia Europejska nie powinna zezwalać na import produktów wyhodowanych przy pomocy substancji czynnych, których stosowanie jest na jej terenie zakazane. Wzywamy Komisję do systematycznego włączania klauzul lustrzanych do inicjatyw politycznych i umów międzynarodowych.

Związek Producentów Cukru w Polsce

Warszawa, 19 września 2022 r.