Zearalenon (ZEA) a buraki cukrowe Strategia Od pola do stołu oraz Strategia bioróżnorodności stanowią sedno Europejskiego Zielonego Ładu, którego celem jest dążenie aby systemy żywnościowe były sprawiedliwe, zdrowe oraz przyjazne dla środowiska. W tym zakresie pasze dla zwierząt odgrywają kluczową rolę w łańcuchu żywnościowym i mają ogromne znaczenie dla wszystkich zainteresowanych stron. Cukrownie przetwarzają buraki cukrowe nie tylko na cukier, ale także na wiele innych produktów ubocznych. Pelety buraków cukrowych, pulpa czy melas są z powodzeniem stosowane jako materiały paszowe albo mieszanki paszowe dla zwierząt od początku istnienia przemysłu cukrowniczego. Jeszcze kilka lat temu buraki cukrowe i produkowane z nich pasze nie były podatne na infekcje zearalenonem. Występowanie takich mikotoksyn obserwowano głównie w zbożach i kukurydzy. Jednak, w trakcie kampanii 2018/2019 wykryto wymierne ilości zearalenonu w produktach paszowych w buraków cukrowych. W chwili obecnej, według danych z monitorowania CEFS, wykrywanie innych mikotoksyn takich deoksyniwalenol (DON) jak nie jest istotne. Obecnie występowanie zearalenonu w materiałach paszowych z buraków cukrowych jest związane z warunkami środowiskowymi i jest związane z wyjątkowymi, różnymi w zależności od regionu, warunkami pogodowymi. W zaleceniu Komisji 2006/576/WE określono wartości orientacyjne dla różnych mikotoksyn takich jak deoksyniwalenol, zearalenon, ochratoksyna A, T-2 oraz HT-2 oraz fumonizyn w niektórych materiałach paszowych oraz mieszankach paszowych, wartości te określono na podstawie oceny toksykologicznej przeprowadzonej przez EFSA (European Food Safety Agency). Wartości te dotyczyły tylko pasz wytworzonych z kukurydzy i innych zbóż, nie obejmując dotychczas pasz z buraków cukrowych. W wyniku dyskusji prowadzonych w ramach SCoPAFF (Standing Committee on Plant, Animal, Food and Feed) na temat kluczowych wniosków legislacyjnych dotyczących mikotoksyn, a także na Forum Mikotoksyn we wrześniu 2020, przegląd wspomnianego zalecenia obejmie również materiały paszowe otrzymywane z buraków cukrowych. Główne aspekty ustalenia watości orientacyjnych Mając na uwadze znaczenie prac prowadzonych przez Komisję Europejską, CEFS z zadowoleniem przyjmuje rewizję zalecenia 2006/576/WE. Jednocześnie chcielibyśmy zwrócić uwagę na następujące aspekty związane z ustaleniem wartości orientacyjnych w produktach z buraków cukrowych: strona 2 z 2 9 Avenue de Tervuren 268 B-1150, Brussels, Belgium .+32(0)27620760II cefs@cefs.org g www.cefs.org Wtwitter.com/SugarEurope 1. Klimat i pogoda są silnymi determinantami powstawania mikotoksyn. Powszechnie wiadomo, że zmiana klimatu i jej skutki są nieprzewidywalne. Występowanie mikotoksyn podlega dodatkowo corocznej zmienności i regionalności. Na przykład średnia wartość zearalenonu w kampanii 2018/2019 była wyższa niż w 2019/2020 z powodu warunków pogodowych. W związku z tym CEFS wzywa Komisję Europejską do długoterminowego monitorowania mikotoksyn występujących w burakach cukrowych przed ustanowieniem niskich wartości orientacyjnych, ponieważ dostępnych jest niewiele danych. 2. Na podstawie dostępnych z EFSA informacji toksykologicznych dotyczących zearalenonu nie ustalono żadnych poziomów wartości powiązanych dla różnych gatunków zwierząt. W przypadku świń (prosiąt), które są gatunkami najbardziej wrażliwymi, ryzyko niekorzystnych skutków zdrowotnych określono jako bardzo niskie. 3. Ponadto należy wziąć pod uwagę, że materiał paszowy z buraków cukrowych jest przeznaczony głównie dla bydła. W przypadku tej konkretnej kategorii zwierząt, EFSA nie mogła ustanowić niskich albo żadnych poziomów wartości powiązanych, ponieważ dostępnych jest zbyt mało danych. Dalszej oceny wymaga również transformacja zearalenonu w jego metabolity. 4. Ogólnie zwierzęta gospodarskie są karmione zgodnie z odpowiednimi wytycznymi dla uzyskania ich optymalnego wzrostu. Te plany żywieniowe podają ilość pewnych materiałów paszowych. Biorąc pod uwagę, że według zaleceń żywieniowych, kukurydza i inne zboża mają większy udział w paszach niż buraki cukrowe, wartość orientacyjna powinna być dla nich wyższa albo przynajmniej podobna. 5. W przypadku buraków cukrowych sposób wytwarzania cukru nie ma wpływu na zawartość mikotoksyn w paszy z buraków. 6. Nieuzasadnione relatywnie niskie wartości orientacyjne dla produktów ubocznych z buraków cukrowych mogą doprowadzić do importu materiałów paszowych z krajów trzecich, w których panują mniej restrykcyjne standardy społeczne, środowiskowe a także bezpieczeństwa pasz. Z wymienionych wyżej powodów, CEFS (Comite Europeen des Fabricants deSucre) zamierza nadal uczestniczyć w dyskusjach dotyczących rewizji zalecenia Komisji 2006/576/WE. W związku z tym, w ścisłej współpracy z naszymi członkami, zbieramy poufne dane dotyczące kilku mikotoksyn, aby zapewnić ogólnoeuropejski obraz monitorowania i jesteśmy gotowi do udzielenia Komisji oraz państwom członkowskim wkładu technicznego jeśli zajdzie taka potrzeba