Osiągnięcie neutralności węglowej do 2050 r. jest głównym celem Europejskiego Zielonego Ładu. Jednak w zglobalizowanej gospodarce bez wspólnych standardów redukcji gazów cieplarnianych (GHG) różnice w poziomach redukcji są nieuniknione. Stwarza to ryzyko ucieczki emisji, w której produkcja przenosi się z UE do krajów o niższych standardach środowiskowych.
System handlu emisjami UE (EU ETS) do tej pory łagodził to ryzyko, zapewniając bezpłatne uprawnienia do emisji sektorom narażonym na międzynarodową konkurencję, w tym sektorowi cukru. Chociaż ilość bezpłatnych uprawnień będzie stopniowo maleć we wszystkich sektorach w nadchodzących latach, w przypadku sektorów objętych CBAM proces ten ma być znacznie przyspieszony.
Przyspieszone wycofywanie bezpłatnych uprawnień w ramach CBAM znacznie zwiększy koszty produkcji dla unijnych producentów cukru bez zapewnienia równoważnej ochrony przed importem cukru z krajów trzecich. Unijny sektor cukru postrzega to jako poważne zagrożenie dla swojej konkurencyjności, tym bardziej, że producenci cukru trzcinowego z krajów trzecich korzystają z pełnego wykorzystania włóknistych pozostałości po ekstrakcji cukru z trzciny cukrowej jako odnawialnego surowca energetycznego.
UTRATA DARMOWYCH PRZYDZIAŁÓW JEST NIEKORZYSTNA DLA UNIJNYCH PRODUCENTÓW CUKRU Z POWODU OBNIŻANIA ICH KONKURENCYJNOŚCI
Produkcja cukru w UE jest bardzo energochłonna i wymaga dużych nakładów, co czyni ją szczególnie podatną na ucieczkę emisji dwutlenku węgla. Pomimo wysiłków zmierzających do zmniejszenia śladu węglowego, nadal konieczne są znaczne inwestycje, aby zakończyć odchodzenie od paliw kopalnych. Utrata przydziałów bezpłatnych uprawnień spowoduje:
Wycofywanie bezpłatnych uprawnień bez skutecznych mechanizmów rekompensaty osłabia zdolność branży do utrzymania tej przewagi.
CBAM NIE ROZWIĄZUJE PROBLEMU UCIECZKI DWUTLENKU WĘGLA
W SEKTORZE CUKROWNICZYM UE
Chociaż CBAM ma zapobiegać ucieczce emisji dwutlenku węgla, nie jest to realna alternatywa dla bezpłatnych uprawnień dla sektora cukrowniczego. Jego podstawowe wady to między innymi:
WZYWAMY DO SPRAWIEDLIWEJ I SKUTECZNEJ POLITYKI KLIMATYCZNEJ
W związku z tym, że Komisja Europejska dokonuje w tym roku przeglądu CBAM, wzywamy Komisję Europejską do utrzymania wykluczenia sektora cukrowniczego z tej polityki.
Komisja Europejska musi przyjąć ostrożne podejście. Oznacza to:
Wyeliminowanie bezpłatnych uprawnień bez skutecznego mechanizmu ochrony przed ucieczką emisji zagraża przyszłości produkcji cukru w Unii Europejskiej. Jeśli UE poważnie podchodzi do swoich ambicji klimatycznych, musi przyjąć polityki wspierające branże dążące do zrównoważonego rozwoju.
Związek Producentów Cukru w Polsce
Warszawa, 20 maja 2025 r.