Opinia ZPC do projektu umowy o wolnym handlu z Filipinami

W związku ze zbliżającymi się negocjacjami umowy o wolnym handlu z Filipinami, które mają prowadzić do zbliżenia i pogłębienia współpracy gospodarczej z Unią Europejską, Związek Producentów Cukru w Polsce przekazuje swoją opinię w przedmiotowej sprawie.

Umowa o wolnym handlu z Filipinami ma objąć także liberalizację dwustronnego handlu cukrem. Przewidywane jest obniżenie stawek celnych do zera po obu stronach dla 90% obrotów handlowych i ogólnej liczby linii taryfowych, w ustanowionych okresach przejściowych nie dłuższych niż 7 lat. W związku z tym, przedstawiamy poniżej listę produktów wrażliwych, które powinny zostać wyłączone z pełnej liberalizacji handlu z Filipinami ze względu na spodziewane negatywne skutki takiej liberalizacji dla polskiego rolnictwa oraz przemysłu cukrowniczego:

	KODY CN	OPIS TOWARÓW
(b)	1701	Cukier trzcinowy lub buraczany i chemicznie czysta sacharoza, w postaci stałej
(f)	1703	Melasy powstałe z ekstrakcji lub rafinacji cukru
(h)	2303 20	Wysłodki buraczane, wytłoczyny z trzciny cukrowej i pozostałe odpady z produkcji skrobi

Filipiny to istotny producent cukru - po Tajlandii, to drugi największy producent w grupie ASEAN. Poniższa tabela pokazuje najnowsze statystyki dotyczące Filipin (źródło - ISO):

Rok kalendarzowy	Produkcja	Import	Eksport	Saldo handlu zagranicznego	Zużycie	Zapasy końcowe
2006	2,237,638	147	220,783	220,636	1,835,843	581,138
2007	1,995,226	53,135	251,187	198,052	1,895,626	594,891
2008	2,239,164	66,014	221,039	155,025	1,895,626	783,404
2009	2,128,421	0	224,718	224,718	1,972,077	715,030
2010	1,655,740	248,910	102,810	-146,100	1,847,092	669,778
2011	2,542,330	0	603,911	603,911	1,784,110	824,087
2012	2,510,542	0	202,708	202,708	2,199,878	932,043
2013	2,365,736	0	273,504	273,504	2,047,360	976,915

Statystyki F.O. Lichts z 2014/15 i 2015/16 rysują mniej pozytywny obraz filipińskiego przemysłu cukrowniczego. Produkcja w 2014/15 była niższa z uwagi na złe warunki pogodowe. Spadła poniżej poziomu zużycia, więc ograniczono eksport. Prognozuje się, że produkcja pozostanie na niskim poziomie w związku z utrzymującymi się niekorzystnymi warunkami pogodowymi i obniżeniem areału uprawy trzciny:

Rok kalendarzowy	Produkcja	Import	Eksport	Saldo handlu zagranicznego	Zużycie	Zapasy końcowe
2014/15	2,263,300	64,800	47,000	-17,800	2,376,200	578,500
2015/16 (prognoza)	2,269,600	149,800	40,000	-109,000	2,401,200	556,700

Chociaż eksport z Filipin jest na chwilę obecną zmniejszony, może wzrosnąć w nadchodzących latach, w zależności od pogody i planów inwestycyjnych. Jeżeli Unia Europejska zaoferuje Filipinom kontyngent taryfowy, to wiąże się to z ryzykiem  trójstronnego handlu: położenie geograficzne Filipin i niskie cła na import cukru z innych krajów grupy ASEAN oznaczają, że Filipiny mogą zdecydować się na import taniego cukru z Tajlandii do spożycia krajowego, żeby móc wypełnić swój kontyngent produkcją lokalną. Jednym ze sposobów na zapewnienie, że ten kontyngent będzie możliwie niski jest lobbowanie za wyłączeniem cukru i produktów cukrowniczych z porozumienia z Filipinami.

Zwracamy uwagę, że Filipiński przemysł cukrowniczy otrzymuje rocznie 44,6 mln dolarów na mocy przepisów o trzcinie cukrowej, które weszły w życie w kwietniu 2015 r. 50% tej kwoty jest przeznaczone na infrastrukturę, 15% dla rolników na konsolidację małych gospodarstw, 15% na kredyty, 15% na wspólny rozwój plantatorów trzciny i badania oraz 5% na program stypendialny.

Tak jak w przypadku wszystkich umów o wolnym handlu, reguły pochodzenia stanowią ryzyko dla cukru. Bliskie położenie Tajlandii oznacza rzeczywiste zagrożenie związane z obchodzeniem tych reguł - wykorzystywanie importowanego cukru z Tajlandii na eksport z Filipin do UE. Tajlandzki przemysł cukrowniczy jest ściśle regulowany i prawie całkowicie uzależniony od dopłat rządowych, w związku z tym nie stoi na równej pozycji z UE.